چارچوب مدیریت دانش چیست؟
هر رشته مدیریتی در قالب یک چارچوب اجرا می شود و مدیریت دانش هم به عنوان یک رشته مدیریتی باید استثنا باشد. در چارچوب به یک مجموعه مرتبط و یکپارچه از نقش ها، فرایندها، فناوری ها و حکمرانی ها اشاره می شود که تضمین کننده مدیریت صحیح دارایی ها باشد.
با بررسی یک چارچوب مدیریتی دیگر مثلا چارچوب مدیریت مالی این مفهوم را بررسی می کنیم، اگر چه دانش و پول یکسان نیستند ولی هر دو به چارچوب مدیریت یکپارچه نیاز دارند، برخی از عناصر رایج چارچوب مدیریت مالی عبارتند از:
- نقش های مدیریت مالی مثل حسابداران و مهندسین هزینه، مدیران مالی، تیم مالی
- فرایندهای مدیریت مالی مثل برنامه ریزی مالی و پیش بینی، بودجه بندی، فاکتور، کنترل هزینه، صدور صورتحساب
- فناوری های مدیریت مالی مثل فناوری برای ثبت و ردیابی معاملات، فناوری برای گزارش ارقام مثل اکسل، فناوری در نقطه فروش
- حکمرانی مدیریت مالی مثل استانداردهای حسابداری، سیاست های مالی، نظارت و حسابرسی، الزامات قانونی
پیچیدگی چارچوب باید متناسب با میزان عملیات باشد. چارچوب های مدیریت دانش در سازمان های بسیار بزرگ می تواند عناصر بیشتری هم داشته باشد. اگر هر یک از این عناصر نادیده گرفته شود، چارچوب به شدت ضعیف خواهد شد.
چرا به یک چارچوب مدیریت دانش نیاز داریم؟
چارچوب مدیریت دانش، مانند چارچوب مدیریت مالی، ترکیبی از نقش ها، فرایندها، فناوری ها و حکمرانی می باشد که به طور کلی، کسب، به اشتراک گذاری، نگهداری و استفاده مجدد از دانش را قادر می سازد. چند نمونه از ریسک های نادیده گرفتن چارچوب عبارتند از:
- اگر کسی مسئول مدیریت دانش در پروژه ها و عملیات نباشد، پس هیچ توجهی به مدیریت دانش نخواهد شد. زیرا این کار “کار هیچ کس نیست” و تنها انجام نمی شود.
- اگر فرایند تعریف شده ای برای مدیریت دانش وجود نداشته باشد، سازمان نمی داند چه چیزی را چگونه مدیریت کند و هر واحد دانش را به شیوه خودش مدیریت می کند نه یک استاندارد مشترک.
- اگر هیچ فناوری برای مدیریت دانش در نظر گرفته نشود، هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا افراد مدیریت دانش را به نحوی مناسب انجام می دهند، وجود نخواهد داشت.
- اگر هیج حاکمیتی برای مدیریت دانش وجود نداشته باشد، هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا افراد مدیریت دانش را به نحوی مناسب انجام می دهند، وجود نخواهد داشت.
لذا منافع استفاده از چارچوب مدیریتی برای مدیریت دانش، این است که اطمینان حاصل شود که تمام عناصر توانمند پوشش داده شده و عنصر گمشده ای وجود ندارد. اگر ما به مفهوم مدیریت دانش به عنوان یک زنجیره تامین بازگردیم، هر عنصر چارچوب یک پیوند در زنجیره است و یک چارچوب کامل به این معنی است که هیچ ارتباطی گمشده ای وجود ندارد.
یک قالب برای فرایندهای عملیاتی مدیریت دانش
چهار تراکنش یا تعامل دانشی شامل:
- بحث درباره دانش یعنی از طریقی که گفتگوها رو مسیر “ارتباط” انجام شده است.
- مستندسازی دانش، یعنی از طریقی که محتوا بر روی مسیر جمع آوری ایجاد شده است.
- ترکیب دانش، یعنی از طریقی که محتوا روی مسیر جمع آوری یا به روز رسانی های جدید و دانش ساختاریافته و حذف دانش گذشته ترکیب شده است.
- جستجو و بازنگری دانش، یعنی از طریقی که محتوا روی مسیر ارتباط در دسترس و درونی سازی شده است.
یک قالب برای چارچوب مدیریت دانش
در بخش های قبل چهار عامل دانشی شامل نقش ها، فرایندها، فناوری ها و حاکمیت و جهار تعامل دانشی شامل بحث و گفتگو، مستندسازی، ترکیب و یافتن را معرفی کردیم. می توان از این موارد برای ایجاد یک جدول ۱۶ سلولی طبق جدول زیر استفاده کرد که به عنوان یک الگو برای ساخت چارچوب مدیریت دانش توصیه می شود. به دو دلیل زیر از این عناصر به عنوان محورهای جدول استفاده می شود:
- ارائه یک قالب عمومی که می تواند در هر سازمانی، با هر اندازه و در هر صنعت اعمال شود.
- برای اطمینان از اینکه چارچوب تا حد امکان کامل است و تمام عوامل و تعاملات مودر توجه قرار گرفته است.